IB ESS HL Environmental Ethics: Anthropocentrism, Biocentrism, Ecocentrism
Bir ormanın kesilmesine “evet” ya da “hayır” demek kolay görünebilir, ama IB Environmental Systems and Societies (ESS) içinde önemli olan kararın kendisi değil, neden o
IB Matematik sınavlarında Paper 1 ve Paper 2 arasında revizyonu dengelemek çoğu öğrencinin en büyük sorunu. Sınav stresi altında zaman baskısı artarken, birine fazla odaklanıp diğerini ihmal etmek puanı düşürüyor. Dengesiz çalışma yüzünden birçok öğrenci Grade Boundary’yi zor geçiyor. AA ve AI kurslarında, SL seviyesi 90 dakika süren paper’lar yaparken HL 120 dakika ile daha uzun. Paper 1 hesap makinesi yok, Paper 2’de GDC kullanıyorsun. Bu farklar revizyonu eşit bölmek yerine stratejik plan gerektiriyor.
Bu yazıda dengeli bir revizyon planı adım adım göstereceğim. AA teorik ağırlıklıyken AI pratik odaklı. SL ve HL farklarını da ele alacağız. Hazır mısın dengeli çalışmayla yüksek not almaya?
Paper 1 ve Paper 2 farklı beceriler test ediyor. Paper 1 hesap makinesi olmadan kısa ve uzun sorular içeriyor. Teorik problemlerde manuel hesaplama yapman lazım. AA’da cebir ve kalkülüs, AI’da veri yorumu ön planda. Paper 2 hesap makinesi yani GDC ile grafik ve karmaşık analiz gerektiriyor. SL için her ikisi 90 dakika, HL için 120 dakika sürüyor. Soru sayısı genelde 11-13 arası değişiyor. Bu farklar revizyonu eşit zaman vermeyi değil, beceri odaklı ayırmayı zorunlu kılıyor. Geçmiş paper’lardan örnek çözmek dengesizliği önler. IB Mathematics yapısı hakkında detaylı bilgi için Harvard Üniversitesi tezi faydalı olabilir.
AA ve AI farklarını şu tabloda özetleyeyim:
| Özellik | AA (Analysis and Approaches) | AI (Applications and Interpretation) |
|---|---|---|
| Odak Noktası | Teorik cebir, kalkülüs | Uygulamalı veri, istatistik |
| Paper 1 Örnek | Kısmi türevler | Normal dağılım yorumu |
| Paper 2 Örnek | 3D vektörler | Futbol istatistikleri |
| Zorluk | Manuel proof’lar | Gerçek hayat modelleri |
Bu tablo revizyon dengesini gösteriyor. Paper 1 manuel güç isterken Paper 2 teknoloji becerisi talep ediyor.

Photo by SERHAT TURAN
Paper 1’de hesap makinesi yasak. Formülleri ezberle ve kağıt kalemle pratik yap. Normal dağılım veya binomial dağılım gibi konuları manuel çöz. Her adımı göster ki method mark al. SL’de daha temel, HL’de derin proof’lar var. Zaman baskısına karşı her soruya 8-10 dakika ayır. Geçmiş paper’larda uzun sorular için adım adım yazma alışkanlığı kazan. Bu şekilde hata azalır ve güven artar.
Paper 2’de GDC menülerini hızlandır. Grafik solver ve istatistik listeleri kullan. Sonuçları 3 önemli haneye yuvarla. AI’da futbol maç istatistikleri, AA’da 3D diyagramlar çöz. Kalkülüs için GDC ile integral al. Geçmiş paper çözümlerini GDC yanında dene. Bu pratik gerçek sınavda hız kazandırır.
Toplam revizyonu %40 Paper 1, %40 Paper 2, %20 karışık pratik olarak böl. Paper 1 manuel beceri, Paper 2 araç becerisi dengesi şart. SL için haftada 20 saat, HL için 25 saat hedefle. Haftalık programda Pazartesi Paper 1 teorik 2 saat, Salı Paper 2 GDC 2 saat yap. Prediction exam ve May 2025 TZ1/2/3 paper’larını entegre et. Zaman tut ve extra sheet kullan. Bu paylaşım yorgunluğu önler.
AA/AI için uyarla. Dinlenme ekle. İşte SL seviyesi tablosu:
| Gün | Aktivite | Süre | Notlar |
|---|---|---|---|
| Pazartesi | Paper 1 manuel pratik | 2 saat | Formül tekrarı |
| Salı | Paper 2 GDC çözümleri | 2 saat | Grafik solver |
| Çarşamba | Paper 1 uzun sorular | 2 saat | HL için +1 saat |
| Perşembe | Paper 2 istatistik | 2 saat | AI veri yorumu |
| Cuma | Karışık geçmiş paper | 2 saat | May 2025 TZ2 |
| Cumartesi | Tam exam simülasyonu | 3 saat | Zaman tut |
| Pazar | Dinlenme/ Hafif inceleme | 1 saat | Zayıf konular |
HL’de süreleri %20 artır. Toplam 20-25 saat. Bu takvim dengeli ilerlemeyi sağlar.
Paper 1 için manuel formül tekrarı yap, May 2025 AA SL Q6 gibi tuzak soruları çöz. Paper 2’de GDC hızı ve yorumlama geliştir. Karışık pratikle geçişi yumuşat. Yaygın hatalar Paper 1’de acele hesaplama, Paper 2’de menü unutma. Önle: Her gün 1 saat method pratiği. Geçmiş paper videoları izle. Bu teknikler puanı yükseltir. Program çalışmaları için Signature School rehberi bakabilirsin.
Ezber yerine anla. Adım adım çözüm yaz. Normal dağılım tablosunu hızlı kullan. Binomial olasılıkta her terimi hesapla. SL’de temel, HL’de türev zinciri uygula. Haftada 5 tam Paper 1 çöz. Bu pratik zamanı kısaltır ve güven verir.
List1 ve List2’ye veri gir, median Q1 hesapla. Grafik solver ile kesişim bul. AI’da gerçek hayat gibi satış verisi yorumla. GDC menülerini 10 saniyede aç. Her seans sonunda 3 soru çöz. Bu ustalık sınavda fark yaratır.
Dengeli revizyonla Paper 1 ve Paper 2 farklarını anla, zamanı paylaştır, teknikleri uygula. Grade Boundary‘yi aşmak elinde. Hemen haftalık planını yap. Bu yolla 6 veya 7 alabilirsin. Senin planın nasıl? Yorum bırak, başarılar dilerim!
Bir ormanın kesilmesine “evet” ya da “hayır” demek kolay görünebilir, ama IB Environmental Systems and Societies (ESS) içinde önemli olan kararın kendisi değil, neden o
Bir nehri kirleten fabrikanın bacası sadece duman mı çıkarır, yoksa görünmeyen bir fatura da mı üretir? IB ESS’de environmental economics, tam olarak bu görünmeyen faturayı
Bir nehre atılan atık, bir gecede balıkları öldürebilir, ama o atığın durması çoğu zaman aylar, hatta yıllar alır. Çünkü çevre sorunları sadece “bilim” sorusu değil,
Şehirde yürürken burnuna egzoz kokusu geliyor, ufuk çizgisi gri bir perdeyle kapanıyor, bazen de gözlerin yanıyor; bunların hepsi urban air pollution dediğimiz konunun günlük hayattaki
Şehir dediğimiz yer, sadece binalar ve yollardan ibaret değil, büyük bir canlı organizma gibi sürekli besleniyor, büyüyor, ısınıyor, kirleniyor, bazen de kendini onarmaya çalışıyor. IB
IB ESS Topic 8.1 Human populations, insan nüfusunun nasıl değiştiğini, bu değişimin nedenlerini ve çevre üzerindeki etkilerini net bir sistem mantığıyla açıklar. Nüfusu bir “depo”
Bir gün marketten eve dönüyorsun, mutfak tezgahına koyduğun paketli ürünlerin çoğu, aslında üründen çok ambalaj gibi görünüyor. Üstüne bir de dolabın arkasında unutulan yoğurt, birkaç
Evde ışığı açtığında, kışın kombiyi çalıştırdığında ya da otobüse bindiğinde aslında aynı soruyla karşılaşıyorsun, bu enerjiyi hangi kaynaktan üretiyoruz ve bunun bedelini kim ödüyor? IB
Bir musluğu açtığında akan su, markette aldığın ekmek, kışın ısınmak için yaktığın yakıt, hatta telefonunun içindeki metal parçalar; hepsi natural resources (doğal kaynaklar) denen büyük
Gökyüzüne baktığında tek bir “hava” var gibi görünür, ama aslında atmosfer kat kat bir yapı gibidir ve her katın görevi farklıdır. IB Environmental Systems and