IB Global Politics alanında Internal Assessment artık yeni syllabus ile “Engagement Project” adı altında yürüyor ve çoğu öğrenci için hem en heyecanlı hem de en stresli parça haline geliyor. Hem gerçek bir political issue ile uğraşıyorsun hem de notunun kayda değer bir kısmı bu projeden geliyor.
SL seviyesinde Engagement Project toplam notun yaklaşık %30’unu, HL seviyesinde ise %20’sini oluşturuyor. Okuluna göre küçük farklar olsa da çoğu öğretmen SL için yaklaşık 25 saat, HL için 35 saatlik bir çalışma süresi planlamanı bekliyor. Yazılı rapor genelde 2.000–2.400 kelime civarında ve HL öğrencileri için buna ek olarak 400 kelimelik bir Recommendation bölümü geliyor.
Bu yazının iki net hedefi var:
- Engagement Project yapısını, bölümlerini ve assessment criterion mantığını adım adım anlatan pratik bir yazım rehberi sunmak.
- Farklı temalara göre gruplanmış, gerçekten kullanılabilir 20 özgün research question fikri vermek.
Zaman baskısı, Grade Boundary kaygısı, başka derslerin yükü derken IA çoğu öğrenciye gözünde büyüyen kocaman bir proje gibi görünüyor. Aşağıdaki rehber, bu süreci parçalara ayırarak daha yönetilebilir hale getirmeyi ve kaygını en azından biraz azaltmayı amaçlıyor.
IB Global Politics Internal Assessment Yapısı: Engagement Project Adım Adım
Yeni syllabus ile ders, dört ana concept üzerine odaklanıyor: power, sovereignty, legitimacy, interdependence. Engagement Project tam da bu concept’leri gerçek hayattaki bir political issue üzerinde denemen için tasarlanmış durumda.
Engagement Project’in Genel Çerçevesi: Konu, Yerel Bağlam ve Global Siyaset Bağlantısı
Engagement Project’in kalbinde, yerel düzeyde bir political issue ile aktif olarak ilgilenmek ve bunu Global Politics kavramlarıyla açıklamak var. Political issue derken aslında güç ilişkilerini, hak ve özgürlükleri, adalet tartışmalarını veya policy-making süreçlerini etkileyen herhangi bir konu düşünmelisin.
Basitçe söyleyelim, seçtiğin konu:
- Yerel bir bağlama sahip olmalı,
- Aynı zamanda global politics ile bağlantı kurmaya uygun olmalı,
- Senin gerçekten engagement kurabileceğin bir alan olmalı.
Örneğin:
- Kendi şehrinde mülteci çocukların eğitime erişimi üzerinden human rights ve justice tartışmaları,
- Belediyenin climate policy tercihleri üzerinden sustainability ve responsibility,
- Yerel düzeyde kadınların siyasi temsili üzerinden power ve representation,
- Gençlerin belediye ya da youth council süreçlerine katılımı üzerinden participation ve legitimacy,
- Okulunda veya şehrinde expression freedom ve censorship tartışmaları.
Kısacası, hem local hem global yönü olan, aktörleri (stakeholders) belli ve gerçek veri toplanabilecek bir issue hedeflemelisin.
Zorunlu Yapı ve Kelime Sınırı: Introduction, Main Body, Conclusion, HL Recommendation
Raporun temel iskeleti çoğu okulda benzer:
- Introduction + Explanation and Justification (Criterion A)
- Process (Criterion B)
- Analysis and Synthesis (Criterion C)
- Evaluation and Reflection (Criterion D)
- Communication (Criterion E, tüm rapora yayılmış)
- Recommendation (sadece HL, ek 400 kelime)
Pratik bir kelime dağılımı şöyle olabilir:
- Introduction + Explanation and Justification: 300–400 kelime
- Process: 400–500 kelime
- Analysis and Synthesis: 800–900 kelime
- Evaluation and Reflection: 300–400 kelime
- Conclusion (kısa, genelde Evaluation içine gömülü): 150–200 kelime
- HL Recommendation: 300–400 kelime
Word count konusunda:
- Çok üstüne çıkarsan, Communication kriterinde netlik ve odak kaybı olarak geri dönebilir.
- Çok altında kalırsan, özellikle Analysis and Synthesis ve Evaluation yeterince gelişmemiş görünür.
Bu yüzden yazarken her bölümün yaklaşık kelime sayısını taslakta yanına not etmek, finalde de toplam kelimeyi mutlaka kontrol etmek iyi bir alışkanlık.
Değerlendirme Kriterleri (Rubric) Nasıl Çalışır ve Notunu Nasıl Etkiler?
Rubric aslında “öğretmen benden tam olarak ne istiyor” sorusunun resmi cevabı. Kısaca özetleyelim:
- Explanation and Justification (Criterion A)
- Political issue’yu açık ve net tanımlaman beklenir.
- Seçtiğin engagement ile konu arasındaki bağlantıyı kurman gerekir.
- Neden bu konuyu ve bu engagement’i seçtiğini mantıklı biçimde açıklamalısın.
- Process (Criterion B)
- Sadece “şunu yaptım, sonra bunu yaptım” kronolojisi değil.
- Hangi kaynakları, hangi stakeholders’ı, hangi yöntemleri neden seçtiğini gösterirsin.
- Bias, reliability ve perspective konusunda belli bir farkındalık beklentisi vardır.
- Analysis and Synthesis (Criterion C)
- Political concepts ve gerekirse theories burada sahneye çıkar.
- Farklı aktörlerin perspektiflerini bir araya getirip anlamlı yorumlar yaparsın.
- Sadece tanım ve özet değil, neden-sonuç ilişkisi ve bağlantı kurma beklenir.
- Yüksek band için burası genelde en belirleyici kısım, Grade Boundary yukarısına çıkmak istiyorsan C kriteri çok güçlü olmalı.
- Evaluation and Reflection (Criterion D)
- Engagement tasarımını, data kalitesini, sınırlılıkları ve kendi öğrenmeni sorgularsın.
- “Ne öğrendim, neyi farklı yapardım, bu issue’nun daha geniş politik anlamı ne” sorularına cevap verirsin.
- Communication (Criterion E)
- Yapı, tutarlılık, academic style, referencing ve word count burada devreye girer.
- Okuyan biri için net, odaklı ve iyi organize bir metin hedeflemelisin.
- Recommendation (HL)
- Analysis and Synthesis üzerine kurulu, evidence-based policy önerileri sunarsın.
- Gerçekçi, politically feasible ve net bir şekilde temellendirilmiş olmalı.
Konudan Rapor Metnine: IB Global Politics IA Yazım Rehberi
Şimdi Engagement Project’i sıfırdan teslim edilecek rapora dönüştürme sürecini adım adım toparlayalım. Burada anlatımda “sen” dili kullanacağım, sanki birlikte oturup taslak üzerinde çalışıyoruz gibi düşünebilirsin.
İyi Bir Political Issue Nasıl Seçilir: Odaklı, Araştırılabilir ve Etik Bir Konu Bulmak
Konu seçerken üç filtreden geçirdiğini varsay:
- Local relevance: Kendi şehrin, okulun, bölgen, ülkenle somut bağ.
- Global Politics key concepts ile net bağlantı: power, sovereignty, legitimacy, human rights, development, peace and conflict, sustainability gibi kavramlardan en az biri merkeze otursun.
- Access to engagement: Görüşebileceğin kurum, NGO, belediye birimi, okul kulübü, youth council gibi aktörler olsun.
Çok geniş konu örneği:
- “Human rights in Turkey”
Bunu yeniden çerçevelemek için: - “To what extent does the municipality of X support the right to education for Syrian refugee children in Y district?”
Çok dar konu örneği:
- “The Instagram account of one student club”
Bunu daha anlamlı kılmak için: - Bunu youth political participation ya da digital activism çerçevesine oturtman gerekir.
Etik boyutta ise hassas gruplarla (mülteciler, çocuklar, LGBTİ+ bireyler gibi) çalışırken onay, gizlilik, güvenlik konularını ciddiye almalısın. Özellikle riskli alanlarda okulunun IB Coordinator’ı ve resmi IB yönergeleri ile mutlaka hizalan.
Engagement Activity Planlama: Röportaj, Gözlem, Kampanya ve Diğer Seçenekler
Engagement sadece masa başı research değildir. Tam tersi, aktif katılım veya doğrudan etkileşim içermelidir. Örnek engagement türleri:
- Bir NGO ile kısa süreli gönüllülük ve proje sürecini gözlemleme,
- Youth council ya da belediye komisyonu toplantısına katılım,
- Belediye meclis oturumunu izleyip not alma,
- Küçük ölçekli bir awareness campaign tasarlayıp geri bildirim toplama,
- Okul içinde panel, tartışma kulübü etkinliği ya da mini survey organize etme.
Avantajları ve riskleri kısaca:
- NGO gönüllülüğü: Zengin data ve gerçek hayat deneyimi sağlar, ama zaman yönetimi zor olabilir.
- Toplantı / meclis gözlemi: Güç ilişkilerini canlı görmeni sağlar, fakat erişim izni gerekebilir.
- Kampanya / sosyal medya projesi: Yaratıcıdır, ama etkisini ölçmek için net metrikler belirlemen gerekir.
Topladığın primary source veri (interview, observation notes, survey results, campaign feedback) ile engagement neredeyse iç içe geçer. Bunları daha sonra secondary sources (academic article, policy report, news analysis) ile destekleyerek Analysis and Synthesis bölümünü güçlendireceksin.
Introduction ve Explanation and Justification Bölümlerini Net ve Kısa Yazmak
Giriş bölümünde karmaşık süreci değil, net çerçeveyi vermen bekleniyor. Basit bir paragraf akışı işini kolaylaştırır:
- General context: Geniş politik arka planı 2–3 cümlede anlat.
- Local case: Kendi şehrin, kurumun ya da ülken ile bağlantıyı kur.
- Political issue tanımı: Tam olarak hangi sorunu ele aldığını yaz.
- Research question: Tek, odaklı ve analitik bir soruyla konuyu netleştir.
- Justification: Bu konunun neden önemli olduğunu ve senin için anlamını anlat.
Örneğin youth participation üzerine bir giriş şöyle olabilir:
This Engagement Project investigates youth political participation in the municipality of X, focusing on the local youth council. The political issue explored is the limited influence of young people on municipal decision-making. The research question guiding this project is: “To what extent does the youth council of X municipality enhance the political efficacy of high school students in district Y?” This project is important because it connects local participation mechanisms with broader concepts of legitimacy and representation in global politics.
Burada hem issue’yu tanımlamış, hem research question yazmış, hem de Global Politics concept bağlantısını kurmuş oluyorsun.
Process Bölümünde Araştırma ve Engagement Sürecini İnandırıcı Anlatmak
Process, “ne yaptım ve neden böyle yaptım” bölümüdür. Sadece tarih sıralaması vermek yerine şu sorulara cevap vermeye odaklan:
- Hangi primary ve secondary sources’ı nasıl buldun ve neden seçtin?
- Hangi stakeholders ile görüştün, bu kişileri neden seçtin?
- Karşılaştığın engeller neydi ve nasıl çözdün?
- Kaynaklarda bias veya sınırlılık gördüğün yerler oldu mu?
Örneğin, government source ile NGO source’u şöyle tartışabilirsin:
- Government report için: resmî veri, geniş kapsam, ama belki politik amaçlı framing ve seçici bilgi,
- NGO raporu için: saha deneyimi güçlü, fakat daha advocacy odaklı ve subjektif olabilir.
Bu tür karşılaştırmalar Process bölümünde yer aldığında, senin araştırma sürecini eleştirel görebildiğini gösterir.
Analysis and Synthesis ile Evaluation and Reflection Bölümlerinde Yüksek Band Hedeflemek
Analysis and Synthesis bölümünü yazarken kendine şunu sor: “Şu anda sadece ne olduğunu mu anlatıyorum, yoksa neden ve sonuçları da açıklıyor muyum?”
Güçlü bir C kriteri için:
- Political concepts ve gerekirse theories’i net ve yerinde kullan,
- Farklı stakeholders’ın (belediye, NGO, affected community, youth group vb.) perspektiflerini yan yana koy ve ilişkilerini yorumla,
- Local case ile global düzeydeki trendler arasında bağlantı kur.
Evaluation and Reflection kısmında ise:
- Engagement tasarımının güçlü ve zayıf yönlerine dürüstçe bak,
- Data sınırlılıklarını açıkla, bu sınırlılıkların analysis sonuçlarını nasıl etkileyebileceğini düşün,
- Kişisel öğrenmeni, politika yapımına bakışının nasıl değiştiğini ve issue’nun daha geniş politik anlamını tartış.
Kendine mini bir checklist oluşturabilirsin:
- Sadece “ne oldu”yu mu anlattım?
- “Neden önemli” ve “alternatif ne olabilirdi” sorularını cevapladım mı?
- Global Politics concepts ve course content ile bağlantı yeterince net mi?
HL Öğrencileri İçin Recommendation Bölümü: Gerçekçi ve Politically Feasible Öneriler Yazmak
HL için Recommendation, Analysis and Synthesis üzerine kurulu, yani yeni bilgi eklemek için değil, mevcut bulgulardan hareketle policy recommendation üretmek için var.
Burada dikkat etmen gereken noktalar:
- Önerin politically feasible olmalı, yani aktörlerin kapasitesi, bütçe, zaman ve siyasal ortamla uyumlu olmalı.
- Önerin evidence-based olmalı, yani engagement ve research sırasında topladığın verilere dayanmalı.
- Çok ütopik ya da tamamen sistem değiştiren mega çözümler yerine, ölçülebilir ve uygulanabilir adımlara odaklan.
400 kelimelik basit bir yapı kullanabilirsin:
- Kısa giriş: Hangi issue için öneri getirdiğini hatırlat.
- Önerinin net açıklaması: Kim, ne yapacak, nasıl yapacak?
- Gerekçelendirme: Hangi data ve argument bu öneriyi destekliyor?
- Risk ve sınırlılıklar: Ne ters gidebilir, nasıl azaltılabilir?
Örneğin, youth participation konusunda “X belediyesi için small-scale youth consultation mekanizması” önermek, hem gerçekçi hem de data ile desteklenebilir bir yol olabilir.
IB Global Politics IA İçin 20 Özgün Araştırma Sorusu Önerisi
Şimdi aradığın “IB Global Politics IA research questions” kısmına gelelim. Aşağıdaki tüm research question’lar İngilizce, local bağlam içeriyor ve Global Politics concepts ile ilişki kurmaya uygun.
Human Rights ve Mülteci Politikaları: Yerelden Küresele Araştırma Soruları
- To what extent does the municipality of X protect the right to education of Syrian refugee children in Y district?
- How effectively does NGO Z in city X advocate for the integration of Afghan refugees into local labour markets?
- To what extent has the national security discourse in country X limited the human rights of asylum seekers at border crossing Y?
- How far has the local education authority in city X implemented inclusive policies for refugee students in public high schools?
Climate Policy ve Sustainability: Yerel İklim Eylemi Üzerine IA Soruları
- To what extent does the climate action plan of municipality X address environmental justice in low-income neighbourhood Y?
- How effectively has the introduction of bike lanes in city X reduced transport-related emissions in district Y?
- To what extent do youth climate activists in city X influence municipal sustainability policies?
- How far does the waste management policy of municipality X reflect the concept of sustainability in Global Politics?
Gender Equality ve Siyasi Temsil: Toplumsal Cinsiyet Odaklı IA Soruları
- To what extent do party quotas in municipality X improve women’s political representation in the local council?
- How effectively does NGO Y in city X influence local policies on gender-based violence?
- To what extent does the gender composition of the student council at school X reflect broader patterns of political representation?
- How far have local initiatives in municipality X increased women’s participation in formal political decision-making?
Youth Political Participation ve Demokrasi Kültürü: Gençler İçin Odaklı Sorular
- To what extent does the youth council of municipality X enhance the political efficacy of high school students in district Y?
- How effectively do student-led campaigns at school X influence administrative decisions on student rights?
- To what extent would lowering the voting age in country X to 16 affect the political participation of high school students in city Y?
- How far does social media activism among youth in city X translate into formal political participation?
Digital Politics, Censorship ve Misinformation: Dijital Çağda IA Konuları
- To what extent does the internet use policy at school X restrict students’ freedom of expression online?
- How effectively have local journalists in city X responded to misinformation during election campaign Y?
- To what extent do content moderation practices of local online platform X limit hate speech while protecting free speech?
- How far have awareness campaigns by NGO Y in city X reduced the spread of political misinformation among high school students?
Research question yazarken daha genel akademik rehberlik istersen, araştırma sorusu geliştirme üzerine hazırlanmış şu tür kaynaklar da işine yarayabilir: Developing a Research Question rehberi.
Kaynak Kullanımı, Akademik Dürüstlük ve Başarı İçin Son Tavsiyeler
Son bölümde, Engagement Project’i sağlam bir akademik zemine oturtmak için kaynak, academic honesty ve zaman planlaması üzerine birkaç net öneri toparlayalım.
Güvenilir Kaynaklar Bulmak: Primary ve Secondary Sources Dengesini Kurmak
Kısaca:
- Primary sources: Interview, survey, observation, official document, meeting minutes, campaign materials.
- Secondary sources: Academic article, policy report, think tank çalışmaları, news analysis, textbook bölümleri.
Güçlü bir IA için ikisini dengeli kullanman önemli. University web siteleri veya .edu domain’li kaynaklar genelde daha güvenilir kabul edilir, özellikle background ve kavramsal çerçeve için.
Kaynakları okurken şu soruları sormayı alışkanlık haline getir:
- Yazar kim, hangi kurumdan geliyor, olası bias ne?
- Kullanılan veri güncel mi, nasıl toplanmış?
- Başka bir kaynak bu konu hakkında aynı şeyi mi söylüyor, yoksa çelişiyor mu?
Bu eleştirel okuma refleksi, hem Process hem de Analysis and Synthesis kriterlerine pozitif yansır.
Plagiarism, AI Kullanımı ve IB Academic Honesty Kuralları
IB dünyasında plagiarism konusu ciddi. Sadece başka birinin cümlesini kopyalamak değil, kendi eski çalışmanı yeniden kullanmak (self-plagiarism) veya AI çıktısını aynen IA içine yapıştırmak da riskli.
Destek için AI kullanman mümkün, ama:
- Research question düşünürken fikir almak,
- Yapıyı anlamak, kontrol listesi çıkarmak,
- Dil bilgisi için son bir göz atma gibi alanlarla sınırlı tutmak daha güvenli.
Son metnin, özellikle Analysis and Synthesis ve Evaluation kısımlarının mutlaka kendi kelimelerinle yazılmış olması gerekiyor. In-text citation kullanmak ve sonunda kısa ama düzgün bir reference list eklemek hem Communication kriterine hem de akademik dürüstlüğe katkı sağlar.
Okulunun kendi academic honesty policy dokümanını ve IB’nin resmî yönergelerini mutlaka incele, gri alan bırakan noktaları öğretmeninle netleştir.
Zaman Planlaması, Draft Süreci ve Öğretmen Geri Bildirimini En İyi Şekilde Kullanmak
Basit ama işe yarar bir timeline şöyle olabilir:
- Hafta 1–2: Konu ve preliminary research
- 2–3 olası political issue listesi çıkar,
- Kaba research question taslakları yaz,
- Teacher ile kısa bir onay görüşmesi yap.
- Hafta 3–6: Engagement planning ve data collection
- Görüşmeler için mail at, randevu al,
- Gözlem, survey, campaign gibi engagement adımlarını uygula,
- Field notes tut ve belgeleri düzenli kaydet.
- Hafta 7–9: First draft
- Introduction, Process, Analysis and Synthesis taslağını yaz,
- Word count’u kabaca kontrol et, gereksiz tekrarları çıkar.
- Hafta 10–11: Feedback ve redraft
- Öğretmeninden gelen feedback’i sadece kopyalamak yerine gerçekten anlamaya çalış,
- Kendi sesini koruyarak yapısal düzeltmeler yap.
- Hafta 12: Final check
- Research question ile her bölümün uyumunu kontrol et,
- Referencing, structure ve word count’u son kez gözden geçir,
- Spelling ve grammar için hızlı ama dikkatli bir okuma yap.
Kısa bir self-checklist işini kolaylaştırır:
“Research question’ım tek ve net mi?”, “Her bölümün amacı rubric ile uyumlu mu?”, “Her önemli iddianın arkasında data veya kaynak var mı?”
Sonuç
Bu yazıda önce Engagement Project’in yapısını, kriterlerini ve kelime dengesini netleştirdik, ardından konu seçiminden Recommendation bölümüne kadar uzanan pratik bir yazım rehberi üzerinden geçtik ve son olarak da tematik olarak gruplanmış 20 özgün research question fikri paylaştık.
Şimdi bir sonraki somut adım olarak bugün şunlardan birini seçebilirsin: küçük bir research question taslağı yazmak, potansiyel engagement partners listesi çıkarmak ya da öğretmeninle kısa bir toplantı planlamak. IB süreci uzun bir maraton, Internal Assessment önemli ama final notunu tek başına belirleyen şey değil. Yine de Engagement Project’i planlı, etik ve odaklı şekilde yürüttüğünde, sadece iyi bir not değil, gerçekten anlamlı bir öğrenme deneyimi de kazanmış olacaksın.
