IB programının önemli parçalarından biri olan Extended Essay, öğrencilere bağımsız araştırma yapma ve eleştirel düşünme becerileri kazandırır. English B Extended Essay, hem yazılı hem analitik anlamda sınırlarınızı zorlamanızı ister. Bu süreçte, iyi belirlenmiş bir araştırma sorusu bulmak ve yapıyı doğru kurmak çok önemli.
Bu yazıda, geniş bir rehber sunarak hem Extended Essay’in temel hedeflerine hem de etkili bir araştırma sorusu oluşturmanın yollarına değineceğiz. Ayrıca, ilham almanız için 20 farklı araştırma sorusu fikrine ulaşabileceksiniz. Akademik yazı yazma becerilerinizi güçlendirmek ve IB’de öne çıkmak isteyen herkes için kolay anlaşılır, yol gösterici bir içerik sizi bekliyor.
IB English B Extended Essay Yazımına Başlarken: Ön Hazırlık ve Konu Seçimi
Extended Essay yazım sürecinin ilk adımı, doğru konu seçimini ve iyi bir ön hazırlığı kapsar. Yanlış bir başlangıç hem motivasyonu hem de araştırma kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle kişisel ilgi, uygun akademik kaynaklara ulaşabilirlik ve araştırma sorusunun sürdürülebilirliği üzerinde durmak gerekir. Aşağıda, konu seçimine dair etkili başlangıç stratejilerini keşfedebilirsiniz.
İlgi Alanlarını Belirleme ve Kişisel Bağlantı Kurma: Konu seçiminde motivasyon için kişisel ilginin önemi
İyi bir Extended Essay konusu seçmek için önce ilgi alanlarınızı netleştirin. Kişisel olarak merak ettiğiniz veya günlük hayatta üzerine düşündüğünüz İngilizce konularını gözden geçirin. Kendi motivasyonunuzu sağlamak için, konu hakkında yazarken gerçekten zevk alacağınız ve yeni şeyler öğrenmek isteyeceğiniz bir başlık tercih edin.
- Uzun süreli bir çalışmanın başında olduğunuzu unutmayın. İlginizi çekmeyen bir konu, ilerleyen haftalarda sıkılmanıza ve pes etmenize neden olabilir.
- İlginiz olan konularda daha yaratıcı ve özgün analizler yaparsınız.
- Kendi hayatınız, deneyimleriniz veya kişiliğinizle ilişkilendirdiğiniz temalar üzerine yazmak genellikle yazıyı daha tutarlı ve akıcı yapar.
- Örneğin; güncel toplum olayları, pop kültür, bireysel gelişim veya medyada sık sık karşılaştığınız bir tartışma, İngilizce dilinin bakış açısıyla ilgi çekici olabilir.
Kendi ilgi alanlarınızla bağlantılı bir başlık bulmak için aşağıdaki yolları deneyin:
- Son zamanlarda izlediğiniz bir dizi veya okuduğunuz bir kitap hakkında tartışma yaratacak bir İngilizce B konusunu düşünün.
- Kendi kültürünüzle İngilizce konuşulan ülkeler arasındaki farkları analiz edebileceğiniz başlıklar belirleyin.
- Güncel sosyal medya tartışmalarından veya haberlerden yola çıkarak İngilizce’yle ilişkili toplumsal bir meseleyi değerlendirin.
Detaylı öneriler ve yol haritaları için IB’nin resmi Extended Essay rehberi size konu yaratmada yardımcı olabilir.
Uygun Kaynak Taraması ve Ön Araştırma: Konunun akademik kaynaklarla desteklenebilirliğinin değerlendirilmesi
Konu seçimi kadar önemli bir diğer aşama da, seçtiğiniz başlık üzerinde yeterli kaynak olup olmadığını kontrol etmektir. Başlangıçta birkaç temel araştırma yapmak, vakit kaybını önler ve planlamanızı kolaylaştırır.
- Seçtiğiniz konunun akademik kitaplarda, makalelerde ya da güvenilir internet sitelerinde işlendiğinden emin olun.
- İlk taramada, en az üç farklı akademik kaynak bulabiliyorsanız konu üzerinde çalışmaya devam edilebilir demektir.
- Kaynak sıkıntısı yaşanan başlıklar sıkça araştırma sürecini sekteye uğratır ve yazının bütünlüğünü bozar.
- Uluslararası makaleler, online kütüphaneler ve üniversitelerin açık erişimli veri tabanları işinizi kolaylaştırır.
Örnek olarak, IB English Extended Essay Writing Guide öğretici bir yol haritası sunar ve kaynak bulmanın yollarından bahseder. Ayrıca araştırma aşamasında The IB Extended Essay Guide: Topics, Process, and Grading gibi rehberler size ilham olabilir.
Bazı pratik adımlar:
- Kütüphane taraması ile başlayın ve bulduğunuz kaynakların güvenilirliğini kontrol edin.
- Notlar alarak ilerleyin, böylece daha sonra kaynakça ve alıntı yapma aşaması hızlanır.
- Seçtiğiniz konu hakkında en az üç akademik makale ve bir iki farklı bakış açısı bulun.
Bu şekilde yapılan ön hazırlık, hem araştırma sürecinizin temellerini atar hem de yazım aşamasında işlerinizin daha akıcı ilerlemesini sağlar.
Araştırma Sorusu Oluşturma: Etkili ve Başarılı Soruların Özellikleri
Başarılı bir IB English B Extended Essay’in temeli, soruyu net ve uygulanabilir şekilde ortaya koymaktan geçer. Araştırma sorusu, hem çalışmanızın pusulası hem de yol haritasıdır. Net, odaklı ve ölçülebilir bir soru oluşturduğunuzda, yazımın kalan kısmı çok daha akışkan ilerler. Peki, öğrencilerin en sık düştüğü tuzaklar nelerdir ve IB kriterlerine uygun bir soru nasıl ortaya çıkar? Aşağıda iki ana başlıkta detayları bulabilirsiniz.
Araştırma Sorusu Yazımında Sık Yapılan Hatalar
İyi bir araştırma sorusu, belirsizlikleri ortadan kaldırır ve okuyucuya çalışmanın yönünü gösterir. Ancak birçok öğrenci, araştırma sorusu oluştururken şu hatalarla karşılaşır:
- Çok Genel veya Çok Kapsamlı Sorular: Soru çok genel olursa, derin bir analiz mümkün olmaz. Örneğin, “Teknolojinin etkileri nelerdir?” gibi bir soru, IB düzeyinde yetersiz ve kontrolsüz bir alan sunar.
- Yanıtı Kolayca Bulunan veya Yüzeysel Sorular: Basit ve kısa cevaplı sorular, derinlemesine tartışma yapmayı engeller. IB Extended Essay için soru, özgünlük ve analiz gücü taşımak zorunda.
- Çok Kişisel veya Subjektif Yaklaşımlar: Araştırma için tamamen kişisel görüşlere dayanan sorular, bilimsel tarafsızlıktan uzaklaşır. Soru, kanıtlarla desteklenebilmeli.
- Yanıtı Ölçülemeyen İddialar: Soru ölçülebilir ve somut olmalı. “X faktörü dünyayı nasıl değiştirir?” gibi geniş ifadeler, sınırları netleştirmeyi zorlaştırır.
- Kavram Karmaşası ve Netlik Eksikliği: Birden fazla kavramı karıştırmak veya netlikten uzak, karışık bir dil kullanmak da anlaşılırlığı zorlaştırır.
Bu tip hatalardan kaçınmanın yolları ve başarılı soru örnekleri için, Güçlü Bir Araştırma Sorusu Geliştirin: Türler ve Örnekler bağlantısında detaylı açıklamalar bulabilirsiniz.
IB Kriterlerine Uygunluk ve Soru Geliştirme Süreci
IB, araştırma sorusunun net, özgün ve araştırılabilir olmasını şart koşuyor. Soru oluşturma sürecinde aşağıdaki adımlar hem işinizi kolaylaştırır hem de puan kaybının önüne geçer:
- Konu ve Alan Belirleme
- Önce genel bir alan ya da temadan yola çıkın.
- Kendi ilgi alanınızı ve yeterli kaynağın olup olmadığını analiz edin.
- Odak Noktasını Daraltma
- Konuyu tek bir ana meseleye indirgemek, gereksiz dağınıklığı önler.
- “Neden?”, “Nasıl?” ve “Ne şekilde?” ekleri kullanarak sorunun kapsamını belirleyin.
- Net ve Anlaşılır Dil Kullanımı
- Akademik ama sade bir dil tercih edin.
- Karmaşık cümlelerden ve çifte anlamdan kaçının.
- Araştırılabilir ve Kanıtlanabilir Olma
- Soru, analiz ve veri toplamaya uygun olmalı.
- Teoriye ya da kanıta dayalı cevaplar üretebilme imkanı sunmalı.
Başarılı araştırma sorusu örneklerini ve kriterleri daha ayrıntılı incelemek için, Tez Araştırma Sorusu Nasıl Belirlenir? bağlantısında pratik ipuçları yer alıyor. IB’ye özgü araştırma soruları üretmek için Araştırma Sorusu Kriterleri: Sizin Sorunuz Nerede Duruyor? içeriğine de göz atabilirsiniz.
Zorlayıcı ama açık bir araştırma sorusu, sizi kafa karışıklığından kurtarır ve makalenizin her bölümünde sağlam bir ilerleyiş sağlar. Etkili soru yazımı, yalnızca sınav puanınızı değil, düşünme becerilerinizi de doğrudan yükseltir.
IB English B Extended Essay Yazım Aşamaları ve Stratejiler
IB English B Extended Essay yazarken, yapının adım adım ve tutarlı kurulması başarı için kilit rol oynar. Bölümlerin doğru sıralanması ve süreç boyunca zamanı etkili yönetmek, hem içeriğin kalitesini hem de değerlendirmenin başarısını doğrudan etkiler. Şimdi, yapının nasıl kurulacağına ve zamanı nasıl yöneteceğinize odaklanıyoruz.
Bölümlerin Sıralaması ve İçerik Kurgusu
Extended Essay’in net ve okunabilir bir yapısı olmalı. Her bölüm, makaleye hem derinlik hem de akademik güven kazandırır. Genellikle IB English B Extended Essay şu ana bölümlerden oluşur:
- Giriş
- Araştırma sorusunu tanımlar.
- Konunun neden önemli olduğunu belirtir.
- Okuyucuya yol haritası sunar.
- Literatür Taraması
- Seçilen konu hakkında yapılmış önceki çalışmalar özetlenir.
- Mevcut bilgiler ve mevcut tartışmalar gözden geçirilir.
- Güçlü kaynak referanslarıyla desteklenir.
- Yöntem
- Kullanılan araştırma yöntemi net şekilde açıklanır.
- Veri toplama yolları, analiz araçları ve varsa sınırlamalar paylaşılır.
- Bulgular
- Araştırmadan elde edilen veriler sunulur.
- Bulgular net, sade ve veriye dayalı yazılır.
- Değerlendirme
- Bulguların anlamı analiz edilir.
- Sonuçlar, literatürle ve araştırma sorusu ile karşılaştırılır.
- Eleştirel bir bakış açısıyla yorum yapılır.
- Sonuç
- Tüm çalışma özetlenir.
- Soruya verilen cevap ve genel çıkarımlar paylaşılır.
- Araştırmanın sınırlamaları ve yeni öneriler eklenir.
Bu yapı hem IB’nin beklentilerine uygundur hem de okuyucuya kolay bir takip sağlar. Daha fazla örnek ve detay görmek için IB Extended Essay resmi sayfası ve IB English Extended Essay Writing Guide içeriklerini inceleyebilirsiniz.
Kelime sınırına dikkat etmek de önemli. Her bölümün kabaca şu oranlarda kelime kaplaması önerilir:
- Giriş: %10
- Literatür Taraması: %15
- Yöntem: %15
- Bulgular: %25
- Değerlendirme ve Sonuç: %35
Bu oranlar esneklik gösterse de, toplam 4000 kelimelik sınırı aşmamak kaydıyla bölümlerin dengesini korumak işinizi kolaylaştırır.
Zaman Yönetimi ve Yazım İpuçları
Başarılı bir Extended Essay, sadece iyi içerikle değil, etkili zaman planlamasıyla da ortaya çıkar. Süreci zamanında ve adım adım tamamlamak için uygulayabileceğiniz bazı pratik öneriler var.
- Araştırmayı erken başlatın: Konu ve kaynak seçimi için kendinize yeterli zaman tanıyın.
- Taslak hazırlayın: Yazı başlamadan önce ana fikirleri ve alt başlıkları kağıda dökün. Bu, süreci görselleştirmenizi ve motivasyonunuzu korumanızı sağlar.
- Küçük hedefler koyun: Geniş bir projeye başlamadan önce günlük veya haftalık hedefler belirleyin. Her aşama için zaman planı yapın.
- Düzenli geri dönüş alın: Danışmanınıza veya arkadaşlarınıza ara sonuçları gösterin. Geri bildirim almak hem hatasız ilerlemeyi hem de bakış açısını genişletir.
- Not alma alışkanlığı kazanın: Her okuma sırasında kısa notlar yazmak, yazım aşamasında büyük kolaylık sağlar.
- Zamanı bloklara ayırın: Araştırma, yazım, düzenleme ve kaynakça oluşturma işlerini ayrı haftalara yayarak enerjinizi bölmeyin.
Yazım aşamasında işinizi kolaylaştıracak kısa ipuçları:
- Resmi bir dil kullanın ama karmaşık ifadelerden kaçının.
- Paragrafları kısa ve net tutun.
- Gereksiz tekrarları silin, sadeleştirin.
- Kaynakça ve atıf sistemini (genellikle MLA ya da APA) baştan belirleyin.
- Yazdığınız bölümleri dinlenip tekrar okumak, hataları tespit etmede oldukça etkili olur.
- Bölüm bölüm ilerleyin, tamamlanan her ana başlık için mini kontrol listesi hazırlayın.
Daha pratik ipuçları ve adım adım strateji için Extended Essay Nasıl Yazılır? ve IB EE: Extended Essay Nasıl Yazılır? yazılarını okumanızı öneririm.
Son olarak, kendinize ulaşılabilir ama net bir takvim oluşturun. Süreci stresli değil, planlı bir şekilde yaşayabilmek için her adımı parçalara bölmek sizi rahatlatır. Bu sistemli yaklaşım, hem yazım kalitesini arttırır hem de iş yükünü azaltır.
Kaynak Kullanımı, Akademik Dürüstlük ve Alıntı Sistemleri
Akademik yazımda güvenilir kaynak kullanımı ve doğru alıntılama, hem bir öğrencinin çalışmasına güç katar hem de etik standartlara uyduğunu gösterir. Özellikle IB English B Extended Essay yazarken, kaynak seçimi ve alıntı sisteminin doğru uygulanması, tüm sürecin omurgasını oluşturur. Akademik dürüstlüğü korumak, her öğrencinin sorumluluğudur. Plagiarism’den (intihalden) uzak durmak sadece puan kaybını önlemez, aynı zamanda inandırıcı ve saygıdeğer bir çalışma ortaya koyar. Şimdi IB’de en sık kullanılan alıntı sistemlerine ve kaynak seçimi konusunda nelere dikkat etmeniz gerektiğine bakalım.
IB’de Sık Kullanılan Alıntı ve Referans Sistemleri
Dünya genelinde akademik çalışmalarda farklı alıntı sistemleri kullanılmakta. IB programında sıklıkla karşılaşılan başlıca alıntı stilleri şunlardır:
- APA (American Psychological Association): Sosyal bilimlerde oldukça popülerdir. Metin içinde kısa yazar-tarih ibareleriyle açık ve şeffaf bir kaynak gösterimi sağlar.
- MLA (Modern Language Association): Özellikle edebiyat ve dil çalışmalarında tercih edilir. Sayfa numaralı kısa alıntılar ve detaylı kaynakça bölümü ile bilinir.
- Chicago ve Harvard: Tarih, sosyoloji ve bazı ekonomi çalışmalarında kullanılır; dipnotlu veya parantez içi açıklamalar sunar.
Her stilin temel amacı, kullanılan fikrin kaynağını hem okuyucuya göstermek hem de akademik dürüstlüğü sağlamaktır. Şunu unutmayın: Seçtiğiniz stilin kurallarına baştan sona sadık kalmalısınız.
Alıntı sistemleriyle ilgili ayrıntılı örnekleri ve hangi kaynak türünde nasıl referans verileceğini APA ve MLA Alıntı Sistemlerini Kullanma Kılavuzu ve Atıf Stilleri: Hangi Kaynak Gösterme Stilini Kullanmalıyım? bağlantılarında bulabilirsiniz.
Öğrencilerin en sık yaptığı hataların önüne geçmek için;
- Her doğrudan veya dolaylı alıntıda referans vermek,
- İnternet kaynaklarında yazar ve yayın bilgilerini tam göstermek,
- Kaynakça bölümünü düzenli oluşturmak,
- Her stili karıştırmadan tek bir sistemde kalmak gerekir.
Detaylı püf noktaları ve referans oluşturma teknikleri için Akademik Çalışmalarda Alıntı Yapma ve Kaynakça Hazırlama rehberini inceleyebilirsiniz.
Kaynak Taraması ve Kaynak Eleştirisi
Akademik dürüstlük, sadece doğru alıntı yapmakla sınırlı değildir. Aynı zamanda hangi kaynağı kullandığınız ve buna nasıl yaklaştığınız da önem taşır. Güvenilir kaynaklara ulaşmak ve bunları eleştirel gözle değerlendirmek, Extended Essay’in kalitesini artırır.
Kaynak taramasında aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz:
- Çeşitli kaynak türlerinden yararlanın (kitaplar, hakemli makaleler, güvenilir internet siteleri, raporlar)
- Kaynağın yayıncısını ve tarihini kontrol edin. Eski ve güncelliğini yitirmiş bir kaynağa mecbur kalmadıkça yer vermeyin.
- Yazarın uzmanlığı ve kaynakları önemli. Alanında tanınan akademisyenler veya kurumsal kaynaklar daha güvenilirdir.
- Kaynaklar arasında denge kurun. Tek bir görüş veya perspektife bağlı kalmadan çeşitli bakış açılarını dahil edin.
Kaynak eleştirisi yaparken şunları gözden geçirin:
- Bilginin tarafsız olup olmadığı,
- Kaynağın konuya katkı derecesi,
- Verilerin güncelliği ve tutarlılığı.
Araştırmada etik ve akademik dürüstlük standartlarına uyum olmazsa olmaz. Alıntı kurallarını ve etik duruşu anlamak için Akademik Dürüstlük Nedir? dökümanına göz atabilirsiniz. Ayrıca IB ve diğer akademik ortamlarda intihalden korunma yolları için İntihalden Nasıl Kaçınılır – İpuçları ve Örnekler ve İntihalden Kaçınmanın 5 Pratik Yolu yazılarına da bakmak faydalı olur.
Kısacası, kaynak seçiminiz bir binanın temel taşlarını döşemek gibidir. Sağlam seçilen ve doğru eleştirilen kaynaklar, sizi güçlü bir makaleye ulaştırır. Ne yazarsanız yazın, etik değerlerden şaşmadan çalışmanın her adımında şeffaf olmaya özen gösterin.
20 İlham Verici IB English B Extended Essay Araştırma Sorusu Örneği
IB English B Extended Essay yazarken zor olan kısım çoğu zaman doğru araştırma sorusunu bulmaktır. İyi bir soru, hem sizi yazma sürecinde motive eder hem de değerlendirmede fark yaratır. Fikir sıkışıklığı yaşıyorsanız, buradaki örnekler kendi özgün konunuzu geliştirmenize yardımcı olur. Romanlardan güncel toplumsal meselelere, dilin kullanımından kısa hikaye ve şiire kadar çeşitli alanlarda düşünmenizi sağlayacak önerilerle hem ilham alır hem de sürecinizi hızlandırırsınız.
Aşağıdaki liste, IB kriterlerine uygun, uygulanabilir ve odaklı 20 araştırma sorusu örneğini içeriyor. Kendi çalışma başlığınızı oluştururken bu soruların yapısını ve odak noktasını model olarak kullanabilirsiniz. Farklı türler, temalar ve bakış açıları ile hazırlanan bu sorular, yazınızı çok daha güçlü ve anlamlı kılar.
Roman ve Hikaye Temelli Sorular
- George Orwell’ın “Animal Farm” adlı eserinde siyasi mizahın dil yoluyla nasıl aktarılmıştır?
- The Kite Runner romanında göç temasının İngilizce üzerinden karakterler arası ilişkileri nasıl etkilediği incelenebilir mi?
- Kazuo Ishiguro’nun “Never Let Me Go” romanında yabancılaşmanın anlatımında İngilizcenin sembolik rolü nedir?
- J.K. Rowling’in “Harry Potter” serisinde kelime oyunları ve kültürel göndermeler, dil öğrenimi perspektifinden nasıl analiz edilebilir?
Kısa Hikaye ve Şiir Odaklı Sorular
- Edgar Allan Poe’nun kısa hikayelerinde karamsarlık temasının İngilizce betimlemelerle nasıl öne çıkarıldığı incelenebilir mi?
- Maya Angelou’nun şiirlerinde ırkçılık temasının dile nasıl işlendiği araştırılabilir mi?
- Hikaye anlatımında sade İngilizce kullanımının anlatım gücü üzerinde oluşturduğu etkiler neler olabilir?
- W. B. Yeats’in şiirlerinde dünyanın değişimi, metafor kullanımı yoluyla nasıl aktarılır?
Toplumsal Konular ve Dil Araştırmaları
- Günümüz İngilizcesindeki sosyal medya dili, genç yetişkinlerin iletişim stillerini nasıl etkiliyor?
- İngilizce’nin küresel bir dil olarak gelişimi, kimlik oluşumunu nasıl değiştiriyor?
- Çift dilli çevrelerde büyüyen gençlerde İngilizce ve ana dil arasında geçen geçişin sosyal sonuçları neler olabilir?
- Reklam metinlerinde İngilizce sloganların kültürel algı üzerindeki etkisi incelenebilir mi?
Medya, Popüler Kültür ve Film
- Marvel filmlerinde mizah ve argo kullanımı, İngilizceyi öğrenenler için nasıl bir zorluk/avantaj oluşturur?
- Netflix’in İngilizce orijinal yapımlarında karakterlerin toplumsal statüleri, kullanılan dil üzerinden nasıl kodlanıyor?
- Sosyal medya fenomenlerinin İngilizce dil gelişimi üzerindeki etkisi analiz edilebilir mi?
- Rap müzikte kullanılan İngilizce deyimlerin, gençlerin konuşma diline olan etkisi araştırılabilir mi?
Dilbilim ve Çeviri
- Bir kelimenin İngilizce ve Türkçede farklı çağrışımları olduğunda, çeviri sırasında anlam kaybı nasıl önlenebilir?
- İngilizce deyimlerin farklı kültürlere çevrilmesinde en çok karşılaşılan güçlükler nelerdir?
- İngilizce metinlerde pasif ve aktif fiil kullanımı, anlatımın gücüne nasıl etki eder?
- Çocuk kitaplarında İngilizce sadeleştirme stratejileri, anadili İngilizce olmayan okuyucular için nasıl daha etkili hale getirilebilir?
Listeyi kendi ilgi alanınıza göre çeşitlendirebilirsiniz. Farklı türlerde ve perspektiflerde örnekler görmek, odak noktası seçerken size yol gösterir. Ayrıca daha fazla ilham ve örnek için IB English B EE örneklerine ya da güçlü bir araştırma sorusu nasıl oluşturulur içeriklerine göz atabilirsiniz. Kendi özgün uzantılı sorunuzla farkınızı ortaya koymanız çok daha kolay olur.
IB Extended Essay Değerlendirme Kriterleri ve Yüksek Puan İçin İpuçları
IB Extended Essay, senin analitik, bağımsız ve disiplinli çalışmanı ortaya koymanı bekler. Notlandırma sistemi net ve şeffaf; bu yüzden hangi kriterler öne çıkıyor, yüksek puanlı bir essay ne gibi özellikler taşıyor, bilmek büyük avantaj sağlar. IB’nin resmi kılavuzunda da vurgulandığı gibi her kriter, makalende mutlaka yer bulmalı ve güçlü şekilde gösterilmelidir. Aşağıda, hem değerlendirme ölçütlerini tek tek tanıyacak hem de her aşamada pratik puan artırıcı stratejiler edineceksin.
Değerlendirme Kriterleri (A-B-C-D-E) ve Puanlama
Extended Essay, toplamda 34 puan üzerinden değerlendirilir ve beş ana bölümden oluşur:
- A – Odak ve Yöntem (6 puan): Araştırma sorusu yeterince açık mı? Makalenin amacı net mi? Kullanılan araştırma yöntemleri uygun ve geçerli mi?
- B – Bilgi ve Anlayış (6 puan): Konu derinlemesine ele alınmış mı? Teorik arka plan güçlü mü? Kaynaklar uygun şekilde kullanılmış mı?
- C – Eleştirel Düşünme (12 puan): Veriler analitik biçimde incelenmiş mi? Argümanlar mantıklı ve iyi desteklenmiş mi? Sonuçlar araştırma sorusunu yanıtlıyor mu?
- D – Sunum (4 puan): Yapı ve düzen nasıl? Paragraflar, başlıklar, kaynakça tutarlı mı ve kolay okunuyor mu?
- E – Katılım (6 puan): Süreç boyunca danışmanla iletişim aktif mi? Öğrenci kendi öğrenimini ve gelişimini değerlendirmiş mi?
Her kriteri ayrıntılı görmek isteyenler için IB resmi kılavuzunu mutlaka incelemekte fayda var.
Yüksek Puan İçin Stratejik İpuçları
Başarılı olmuş öğrencilerin ortak özelliklerini ve değerlendirme kurallarında öne çıkan noktaları dikkatlice incelemek, seni öne çıkarır. İşte öne çıkan bazı pratik ipuçları:
- Araştırma Sorusu Net ve Odaklı Olsun: Çok geniş ya da belirsiz sorulardan kaçın. Sınırlı, ölçülebilir ve özgün bir soru belirlediğinde hem araştırman kolaylaşır hem de puan kazanırsın.
- Kaynak Çeşitliliğine ve Güvenilirliğe Dikkat Et: Farklı bakış açıları ve sağlam akademik kaynak kullan. Sadece internetten değil, kitap ve makaleler de dahil olsun.
- Analiz ve Tartışmaya Odaklan: Yazının en değerli kısmı eleştirel bakış açısıdır. Sadece özetleme veya bilgi tekrarından puan gelmez. Her iddiayı kanıtla, örneklerle destekle, verileri yorumla.
- Sunumu Güçlü Tut: Okuyucunun her bölümü kolay takip etmesini sağla. Başlıklar, alt başlıklar, düzgün paragraflar ve eksiksiz kaynakça ile içeriğini pürüzsüz hale getir.
- Danışman Geri Bildirimini Kullan: Soru sormaktan çekinme, taslaklarını sık sık danışmanına göster. Farklı gözler hataları kolay fark eder, sen de hızlıca düzeltebilirsin.
- Akademik Dürüstlüğü Ön Planda Tut: Her veri ve fikri doğru şekilde kaynaklandır. IB’de intihal toleransı yok; tüm alıntılarını ve kaynaklarını eksiksiz göster.
Detaylı yazım ve planlama ipuçları için bu rehber ve konu, süreç, puanlama örnekleri yeni başlayanlar için yol gösterici olabilir.
Bölümlere Göre Puan Yükseltmen İçin Kısa Notlar
- Giriş: Araştırma sorusunu ve önemini açıkça belirt. Okuyucu neden bu konuyu seçtiğini hemen anlasın.
- Yöntem: Kullandığın süreçleri şeffaf şekilde aktar. Yönteminin neden uygun olduğunu birkaç cümleyle açıkla.
- Bulgular & Tartışma: Merak uyandıran örnek ve karşılaştırmalar ekle. Sonuçlarındaki mantık zinciri kolay takip edilsin.
- Kaynakça: Her kaynak türüne uygun şekilde referans oluştur. Özellikle IB İngilizce’de format farklılıklarına dikkat et.
Süreçte Dikkat Edilecek Diğer Noktalar
- Planlı Git: Başlarda hızlı yazmak yerine önce iyi bir taslak ve zaman çizelgesi oluştur. Her bölüm için süre belirle.
- Düzenli Revizyon Yap: Tamamladığın her bölümü birkaç gün sonra tekrar oku, kısa ve anlaşılır olmasına dikkat et.
- Kelimeleri Verimli Kullan: Kelime sınırı IB’de önemli. Gereksiz tekrarları çıkar, net ve dolu cümleler kur.
Daha fazla detay ve örnek için IB Matematik AA Extended Essay Rehberi’nde yer alan puan artırıcı taktiklerden de ilham alabilirsin. Akademik yazılarına her zaman “bir üst adım” ekle, okuyan herkes aradığını kolayca bulsun ve analizlerinle etkilenmiş hissetsin.
Sonuç
IB English B Extended Essay sürecinde, konu seçimi, net bir araştırma sorusu oluşturma ve zamanı doğru yönetmek başarıyı doğrudan etkiler. Makalenin her bölümü için plan yapmak ve analiz odaklı ilerlemek, çalışmanın kalitesini yükseltir. Kaynakları özenle seçmek, etik kurallara uyum sağlamak ve danışmandan sıkça geri bildirim almak büyük fark yaratır.
Başarılı bir essay için sağlam bir temel attınız. Bundan sonrası sizin kararlılığınıza ve motivasyonunuza bağlı. Kendi ilginizle bağlantılı, odaklı bir başlık belirleyin ve yazma sürecini parçalara bölerek adım adım ilerleyin. Her aşamada öğrendiklerinizi özgün bir şekilde yazarak hem kendinizi geliştirir hem de sınavda öne çıkarsınız.
Unutmayın, yol boyunca karşılaştığınız her yeni bilgi ve öneri sizi bir adım daha ileri taşıyacaktır. Deneyimlerinizi veya takıldığınız noktaları yorumlara yazabilirsiniz. Zaman ayırıp okuduğunuz için teşekkürler, başarılarınızın devamını dilerim!