Bosna Hersek’te üniversite okumayı düşünüyorsun ve elinde IB (International Baccalaureate) diploması var. Peki bu diploma Bosna Hersek’te geçerli mi, hangi üniversiteler kabul ediyor, süreç nasıl işliyor?
Kafa karışıklığının ana nedeni şu: Bazı üniversiteler IB’yi adıyla yazar ve açıkça “kabul ediyoruz” der. Bazılarıysa IB’yi ayrı bir başlık yapmadan “yabancı lise diploması” gibi ele alır, denklik ve belge kontrolü üzerinden karar verir. Bu yazı, tam da bu farkı sadeleştirmek için hazırlandı.
Aşağıda önce Bosna Hersek’te IB ile üniversiteye giriş mantığını netleştiriyoruz, sonra da IB’yi açıkça yazanlar ve genelde yabancı diploma olarak değerlendirenler şeklinde pratik bir listeye geçiyoruz. En sonda da, resmi web sitesi bağlantılarıyla bir tablo bulacaksın.
Bosna Hersek’te IB diploması çoğu zaman “uluslararası lise diploması” olarak değerlendirilir. Yani IB, tek başına sihirli bir anahtar gibi her kapıyı aynı şekilde açmaz. Karar üniversiteye göre değişebilir, hatta aynı üniversitenin fakülteleri arasında bile fark olabilir.
Arama niyetin çok net, o yüzden en net cevapları sırayla verelim:
IB’nin mantığı şuna benzer: Elindeki belge sağlamdır, ama her kapının kilidi farklıdır. Kapının anahtarını (IB) takarsın, bazen hemen açılır, bazen kapı görevlisi ek kontrol ister.
Bosna Hersek’te üniversite başvurusunda genelde şu iki belge istenir:
Üniversite, bu belgeleri çoğu zaman “yabancı lise diploması” başlığı altında inceler. İnceleme sırasında şunlar gündeme gelebilir: resmi çeviri (İngilizce veya yerel dil), noter onayı, apostil gibi doğrulamalar (istenip istenmemesi okula göre değişir).
Burada sık duyacağın üç terimi basitçe açalım:
Pratik öneri: Başvuracağın okulun sitesinde “Admissions / International Students” sayfasını bul, sonra uluslararası ofis veya öğrenci işlerine kısa bir e-posta at. IB’nin nasıl değerlendirildiğini en hızlı bu şekilde netleştirirsin. IB’nin dünya çapında tanınırlığı için IB’nin resmi “üniversite kabul” sayfası da iyi bir referanstır: Find countries and universities that admit IB students.
IB ile başvururken “üniversite kabul ediyor” demek yetmeyebilir, asıl soru “bölüm ne istiyor” olur.
Bazı yaygın örnekler:
Özellikle tıp benzeri bölümlerde tarih ve süreçler net olur. Örneğin International University of Sarajevo (IUS), bazı programlarda sınav ve mülakatla ilerleyen bir model kullanabildiğini resmi duyurularında anlatır; kayıt sayfasına bakmak işini hızlandırır: IUS kayıt işlemleri.
Bu bölümde iki grubu sade şekilde ayıralım:
IB’yi açıkça değerlendirdiğini belirtenler: IB gibi uluslararası diplomaları başvuru dosyasında net biçimde ele alan, süreci daha görünür anlatan kurumlar.
IB’yi genelde “yabancı lise diploması” olarak değerlendirenler: IB adı her sayfada geçmeyebilir. Başvuru, yabancı lise diploması ve fakülte bazlı koşullarla yürür.
Aşağıdaki kısa notları okurken şunu aklında tut: En doğru bilgi her zaman hedeflediğin bölümün sayfasında ve kabul ofisinin yanıtında olur. En sonda hepsini tek tabloda da göreceksin.
International University of Sarajevo (IUS), Saraybosna’da yer alan ve uluslararası öğrenci kabulünü aktif yürüten bir üniversite. IB gibi uluslararası diplomaları değerlendirme yaklaşımı daha görünür olduğu için IB öğrencileri tarafından sık tercih ediliyor. Resmi bilgiler için Uluslararası Saraybosna Üniversitesi sayfasından başlayabilirsin.
IUS’ta tipik olarak beklenebilecekler:
Kendi sitelerinde akademik birimler ayrı ayrı listelendiği için, hedeflediğin bölümün sayfasını kontrol etmek önemli: IUS akademik birimler. Aynı üniversitede bile tıp ile mühendislik başvurusu aynı ilerlemeyebilir.
University of Sarajevo (UNSA), Bosna Hersek’in en köklü devlet üniversitelerinden biri. Burada IB, her zaman “IB” diye ayrı bir başlıkta yazmayabilir. Süreç çoğu zaman yabancı lise diploması değerlendirmesi ve fakülte koşulları üzerinden yürür.
Başvuru için iyi bir başlangıç noktası: Study at UNSA. Buradan fakülte ve program sayfalarına inmen gerekir.
Doğru beklenti şu olmalı: Bazı bölümler ek değerlendirme, yerleştirme, belge inceleme veya sınav isteyebilir. Kesin yanıt için ilgili fakültenin kayıt birimiyle yazışmak en güvenli yoldur.
Bosna Hersek’te uluslararası öğrenci kabul eden başka kurumlar da var. Burada kritik nokta, IB’nin “adıyla” yazılı olup olmamasından çok, yabancı lise diploması olarak nasıl değerlendirildiğidir.
Bosna Hersek’teki üniversitelerin genel listesi ve isimleri için temel bir kaynak olarak şu sayfa işine yarar (IB bilgisi değil, kurum listesi için): List of universities in Bosnia and Herzegovina. IB geçmişi olan öğrencilerin ülkede bulunmasının bir göstergesi olarak da Mostar’daki IB okulu bilgisine bakabilirsin: UWC Mostar.
Tarihler ve evraklar üniversiteye göre değişir. Yine de IB öğrencisi için uygulanabilir bir kontrol listesi şöyle:
Bu yazının sonundaki tabloyu kullanarak okul seçimini daraltıp, sonra bölüm sayfasına inmek en hızlı yöntem.
Aynı üniversitede bile kurallar fakülteye göre değişebilir. Bu yüzden “Ben Saraybosna’da okuyacağım” demeden önce “Ben hangi bölümü okuyacağım” diye karar vermek daha doğru.
Kısa bir örnek:
Bu seçim, IB ders kombinasyonunun başvuruya nasıl yansıyacağını da belirler.
Aşağıdaki soruları tek e-postaya koyup gönderebilirsin:
IB ile başvuruda en çok yaşanan sorun, “her yerde aynı kurallar var” sanmak. Bosna Hersek’te bu varsayım hızlıca sorun çıkarır, çünkü fakülteler farklı isteklere sahip olabilir.
Kesin bir çizgi çekmek doğru olmaz. Bazı programlarda puan ve ders uyumu daha ağır basar. Bazı üniversitelerse genel lise başarına, mülakata, giriş sınavına veya hazırlık yılı gibi seçeneklere bakabilir.
Gerçekçi bir yol haritası:
Bu sayede “boşuna başvurmak” yerine doğru yere odaklanırsın.
Bosna Hersek’te IB diploması ile üniversite başvurusu yapılabilir, ama kabul mantığı çoğu zaman üniversite ve fakülte bazlıdır. IB’yi açıkça ele alan kurumlarda süreç daha görünür olur. Devlet üniversitelerinde ise IB, çoğu zaman yabancı lise diploması değerlendirmesi ve fakülte koşullarıyla ilerler.
Aşağıdaki tabloyu “ilk kısa liste” gibi kullan, sonra hedeflediğin bölümün kabul sayfasına in. Bir e-posta ile şartları netleştirdiğinde, planın bir anda kolaylaşır.
| Üniversite | Şehir | IB kabul notu | Resmi web sitesi |
|---|---|---|---|
| International University of Sarajevo (IUS) | Saraybosna | IB ve benzeri uluslararası diplomaları açıkça değerlendirebildiğini belirten kurumlar arasında | https://ius.edu.ba/tr |
| University of Sarajevo (UNSA) | Saraybosna | IB adı her zaman geçmeyebilir, çoğu zaman yabancı lise diploması ve fakülte koşulları üzerinden değerlendirme | https://www.unsa.ba/en/study/students/study-unsa |
| International Burch University (IBU) | Saraybosna | Genelde yabancı lise diploması değerlendirmesi üzerinden başvuru, bölüm bazlı koşullar değişebilir | https://www.ibu.edu.ba/ |
| University of East Sarajevo (UES) | Doğu Saraybosna | Genelde yabancı lise diploması değerlendirmesi üzerinden, fakülte bazlı koşullar değişebilir | https://www.ues.rs.ba/en/ues/ |
IB Diploması’nız var ve Yunanistan’da üniversite mi düşünüyorsunuz? O zaman aklınızdaki ilk soru çok tanıdık: “Hangi üniversiteler IB kabul ediyor?” İyi haber şu, Yunanistan’da kamu
“Vatikan’da IB Diploması ile üniversite okunur mu?” Kulağa basit bir soru gibi geliyor, ama yanıtı biraz yön duygusu istiyor. Vatikan Şehri çok küçük bir devlet;
IB diplomanız var ve “Ukrayna’da üniversite okuyabilir miyim?” diye düşünüyorsanız, doğru yerdesiniz. Ukrayna’da IB kabul eden üniversiteler konusu, tek bir cümleyle bitmiyor, çünkü “IB kabulü”
IB Diploma öğrencisiysen (ya da çocuğun IB okuyorsa), üniversite başvurusu yaklaşırken aynı soru dönüp durur: “IB notlarım Slovenya’da geçerli mi?” İyi haber şu, Slovenya’da IB
IB (International Baccalaureate) diploman var ve Slovakya’da üniversite okumayı düşünüyorsun. Aklındaki sorular çok net: “IB burada geçerli mi?”, “Hangi üniversiteler kabul ediyor?”, “İngilizce program bulabilir
IB (International Baccalaureate) diploman var ve Sırbistan’da üniversite mi düşünüyorsun? O zaman aklındaki en net soru şu: “Hangi üniversiteler IB kabul ediyor ve nasıl başvurulur?”
IB diploman var ve Avrupa’da sağlam bir üniversite arıyorsun. Polonya bu noktada sık sık öne çıkıyor, çünkü Polonya’da IB kabul eden üniversiteler hem devlet hem
IB Diploması (International Baccalaureate) ile Portekiz’de lisans okumak istiyorsun, ama “IB’yi kabul ediyorlar mı, kaç puan lazım, dil şartı ne” soruları kafanı karıştırıyor olabilir. Haklısın,
IB okuyorsun, gözün Romanya’da bir lisans programında, aklındaki soru çok net: IB diploması Romanya’da geçerli mi? Kısa yanıt: Evet, genelde geçerli sayılıyor, ama kabul koşulları
IB Diploma Programme (IB DP) mezunusunuz ve aklınızda Rusya var. Moskova mı, St. Petersburg mu, yoksa daha “öğrenci şehri” bir yer mi? Tıp mı istiyorsunuz,