IB Diploması’nı (International Baccalaureate) eline aldın, şimdi sıradaki soru net: Azerbaycan’da IB geçerli mi ve hangi üniversiteler bunu kabul ediyor? Arama yapan öğrencilerin en çok takıldığı noktalar da hep benzer: IB puanım yeter mi, “minimum” puan var mı, hangi belgeleri isterler, program dili Azerice mi İngilizce mi, dil belgesi şart mı?
Bu yazı sana üç şeyi aynı anda verecek: (1) Azerbaycan’da IB’yi değerlendiren üniversite türleri ve öne çıkan kurum örnekleri, (2) IB ile başvuruda adım adım süreç ve sık yapılan hatalar, (3) yazının sonunda, erişilebilen resmi sayfalarıyla birlikte bir tablo.
Kısa uyarı: Kabul şartları bölüme ve yıla göre değişebilir. En doğru bilgi için üniversitenin “Admissions/International Students” sayfasını kontrol et, sonra uluslararası ofise e-posta atıp teyit al.
Azerbaycan’daki birçok üniversite, IB Diploması’nı pratikte “uluslararası lise diploması” gibi ele alır. Yani mantık şudur: Lise bitirme yeterliliğini ve akademik hazırlığını gösteriyorsun, üniversite de buna göre dosya incelemesi yapıyor. Bazı okulların başvuru sayfalarında “IB” kelimesi açıkça geçer; bazılarında ise “international applicants” veya “high school diploma” ifadesi olur. Bu ikinci grupta IB, çoğu zaman kabul edilen diploma türleri içinde değerlendirilir ama bunu yazılı teyit almak daha güvenlidir.
Azerbaycan’da IB ile başvururken şunu bilmek işini kolaylaştırır: Her bölüm IB’yi aynı şekilde ölçmez. Örneğin mühendislik başvurusu bir “matematik dili” ister; tıp başvurusu ise “fen temeli” arar. Bu yüzden toplam puan kadar, aldığın derslerin seviyesi de önem kazanır.
Genel bir referans arıyorsan, IB dünyada yaygın bir kabul görür. Üniversitelerin IB’ye yaklaşımını anlamak için, farklı ülkelerdeki örnekleri de görmek faydalıdır. Bu konuda genel bir çerçeve için IB Diploması kabul eden dünya üniversiteleri gibi derlemeler, fikir verir (tek başına “kesin liste” gibi düşünme, sadece yön gösterir).
Puan konusu ise Azerbaycan özelinde çoğu zaman gri alandır. Bazı üniversiteler “IB için taban puan” yayınlamaz. Bu, IB’nin geçersiz olduğu anlamına gelmez; sadece kararın dosya bazlı verilebildiğini gösterir. Rekabetin yüksek olduğu alanlarda (tıp, bazı mühendislik programları) daha yüksek toplam puan ve ilgili HL dersleri beklenebilir. Birçok ülkede 24 puan “IB diploma aldı” çizgisi olarak bilinir; Azerbaycan’da ise bazı bölümlerde 24+ bir başlangıç referansı gibi düşünülse de, her kurumun bunu resmi eşik olarak kullandığını söylemek doğru olmaz. Teyit şart.
IB puanı tek sayı gibi görünür ama içeride çok şey taşır. Aynı toplam puanı alan iki öğrenci, tamamen farklı HL kombinasyonlarına sahip olabilir. Üniversiteler de bu yüzden “minimum IB puanı” ilan etmek yerine, bölümün ihtiyacına göre karar verebilir.
Kafanda netleştirmen gereken üç soru var:
Bazı bölümler, HL uyumu iyi olan orta düzey bir toplam puanı, uyumu zayıf daha yüksek puandan daha güçlü görebilir. Bu yüzden sadece “kaç puanla girilir” araması çoğu zaman yanıltır.
Azerbaycan’da program dili üç eksende yürür: Azerice, Rusça ve İngilizce. Başvuru dosyası buna göre şekillenir.
IB’de İngilizce dersleri almış olsan bile, üniversite “resmi dil belgesi” talep edebilir. Bu, özellikle yabancı uyruklu başvurularda sık görülür. En hızlı yol, programın dil şartını sayfadan okuyup, “IB English notum bunu karşılar mı?” diye yazılı teyit istemektir.
Bu bölüm, listeyi ezberletmek için değil, zihninde bir harita oluşturmak için var. Azerbaycan’da IB ile başvuru düşünen öğrenciler genelde dört kategoriye ayrılan kurumlara bakıyor: büyük devlet üniversiteleri, teknik üniversiteler, tıp odaklı kurumlar, dil ve sosyal bilim ağırlıklı okullar.
Örnek olarak sık anılan kurumlar arasında Bakü Devlet Üniversitesi, Azerbaycan Tıp Üniversitesi, Azerbaycan Teknik Üniversitesi, Azerbaycan Diller Üniversitesi, Gence Devlet Üniversitesi sayılabilir. Ayrıca bazı üniversiteler IB’yi doğrudan “başvuru rotası” olarak da tanımlar. Buna en net örneklerden biri ADA University’dir; IB’nin resmi tanınırlığına dair kurum beyanına International Baccalaureate kurum sayfasından ulaşılabilir.
Şunu da net söylemek gerekir: “IB kabul eden üniversite” ifadesi, pratikte bazen “uluslararası lise diplomasıyla başvuru alıyor” anlamında kullanılır. Azerbaycan’da bazı okullar bunu açıkça yazar, bazıları yazmaz. O yüzden aşağıdaki alt başlıklarda, hangi öğrenci profiline hangi kurum tipinin daha uygun olabileceğini anlatıyorum. En sonunda ise erişilebilen resmi sayfaları tabloya koyuyorum.
Büyük devlet üniversiteleri, bölüm çeşitliliği isteyen öğrenciler için daha rahat bir çerçeve sunar. Sosyal bilimden fen alanlarına kadar geniş yelpaze olur. Ancak değerlendirme süreci daha “belge odaklı” ilerleyebilir; çeviri, noter, denklik gibi adımların doğru yapılması beklenir.
Bu grupta kritik taktik şudur: IB için taban puan yazmıyorsa, uluslararası ofise kısa bir e-posta atıp “IB Diploma ile hangi belgeleri istiyorsunuz, bölümüm için HL şartı var mı?” diye sor. Yazılı yanıt, sonradan sürprizleri azaltır.
Mühendislik başvurusu, iyi bir IB karnesinde genelde kendini belli eder. Math ve Physics gibi derslerde güçlü HL profili, bu okullarda başvuruyu anlamlı şekilde destekler.
Teknik kurumlarda en sık istenen şey, notların “tek sayıya indirgenmesi” değil, ders uyumunun açık olmasıdır. Transkriptte ders seviyeleri net görünmüyorsa, okuldan alınmış resmi ders açıklaması veya IB ders seçimini gösteren belge fayda sağlar.
Tıp programlarında rekabet daha yüksektir ve “ders uyumu” konusu daha sertleşir. IB’de Biology ve Chemistry HL gibi seçimler, tıp hedefiyle daha tutarlıdır. Bazı okullar ek evrak isteyebilir; sağlık raporu, aşı kaydı, kayıt sırasında orijinal belge ibrazı gibi.
Bu alanda “erken teyit” çok iş görür. Çünkü HL uyumu, başvuru kapanmadan fark edilirse plan değişebilir; örneğin başka bir sağlık programına yönelmek, ya da hazırlık seçeneğini sormak gibi.
Dil, çeviri, uluslararası ilişkiler, eğitim gibi alanlarda ise toplam puan kadar programın dili ve dil yeterliliği belirleyici olur. İngilizce program hedefliyorsan, dil belgesinin istenip istenmediğini en başta öğrenmek gerekir. Bazı okullar IB English geçmişini yeterli görür, bazıları resmi sınav ister.
Azerbaycan’daki eğitim yapısı ve üniversite türleri hakkında genel bir bakış için Azerbaycan’da üniversite eğitimi gibi rehber içerikler de ortamı anlamana yardımcı olur (başvuru kararı için son söz, yine resmi üniversite sayfasındadır).
IB ile başvuru, bir “checklist işi”dir. Doğru belgelerle, doğru programa başvurursan süreç sakin ilerler. Yanlış program dili veya eksik çeviri ise, en iyi notları bile yorar.
Azerbaycan’da uluslararası başvurularda bazı durumlarda diploma tanıma, denklik veya nostrifikasyon gibi adımlar gündeme gelebilir. 2025 itibarıyla başvuru ve tanıma süreçlerinde çevrim içi kanallar kullanıldığı bilgisi de paylaşılıyor. Bu çerçevede, uluslararası başvurularda kullanılan portallar ve tanıma süreçleri için adı geçen kaynaklar arasında portal.edu.az ve tkta.edu.az bulunuyor (kurumunun senden ne istediğini resmi yazıyla teyit etmen yine şart).
Başvuruyu yönetmek için basit bir sıra iş görür:
Türkiye’den giden öğrenciler için ayrıca denklik konusu da sık sorulur. Genel bir çerçeve için Azerbaycan’daki üniversitelerin denklik durumu hakkında bilgilendirme yazıları fikir verebilir; yine de kişisel durumun (bölüm, üniversite, yıl) için resmi kurum ve üniversiteyle teyit almak gerekir.
Aşağıdaki liste çoğu başvuruda işe yarar, bazı maddeler üniversiteye göre değişir:
Belge işini bir valiz gibi düşün: İyi yerleştirirsen kapanır, aceleyle tıkarsan fermuar patlar. En büyük farkı da tercüme ve noter ayrıntıları yaratır.
Bu soruları tek bir e-postada, kısa ve numaralı şekilde göndermek iyi sonuç verir:
Bu sorular, belirsizliği hızlıca azaltır. Sonra yazının sonundaki tabloyla kısa bir “hedef liste” çıkarabilirsin.
IB Diploması, Azerbaycan’da üniversite ararken güçlü bir artı sağlar. Yine de her okul IB’yi aynı şekilde yazmaz veya aynı biçimde değerlendirmez. Bu yüzden en güvenli yol şudur: Program sayfasını oku, şartları not al, sonra uluslararası ofise kısa bir e-postayla yazılı teyit iste.
Bugün karar verirken hedefin net olsun: Bölümün ne, hangi dilde okumak istiyorsun, HL derslerin o bölüme uyuyor mu? Bu üçlü netleşince başvuru da kolaylaşır.
Aşağıdaki “Üniversiteler Tablosu”, kısa liste yapman için hazır. Tabloyu kullanırken özellikle “IB kabul notu” sütununu oku, bazı kurumlarda IB ifadesi sayfada açıkça geçerken bazılarında teyit gerekebilir.
| Üniversite | Şehir | Öne çıkan alan | IB kabul notu (2025 Aralık itibarıyla erişilebilen sayfalara göre) | Resmi web linki | Admissions/International Students |
|---|---|---|---|---|---|
| ADA University | Baku | Kamu yönetimi, işletme, IT, mühendislik | IB kabulü kurum beyanında açıkça yer alıyor | https://www.ada.edu.az/en | https://www.ada.edu.az/en/admission/undergraduate |
| Azerbaijan University | Baku | Çok alanlı programlar | Uluslararası öğrenci kabul sayfası var, IB ifadesi sayfada ayrıca teyit edilmeli | https://www.au.edu.az/en | https://www.au.edu.az/en/international/beynelxalq-telebelerin-qebulu |
| Azerbaijan State University of Oil and Industry (ASOIU) | Baku | Petrol, enerji, mühendislik | Resmi siteden başvuru şartlarında IB ifadesi ayrıca teyit edilmeli | http://asoiu.edu.az/?from=edurank.org | https://edurank.org/uni/azerbaijan-state-university-of-oil-and-industry/ |
IB Diploması’nız var ve Yunanistan’da üniversite mi düşünüyorsunuz? O zaman aklınızdaki ilk soru çok tanıdık: “Hangi üniversiteler IB kabul ediyor?” İyi haber şu, Yunanistan’da kamu
“Vatikan’da IB Diploması ile üniversite okunur mu?” Kulağa basit bir soru gibi geliyor, ama yanıtı biraz yön duygusu istiyor. Vatikan Şehri çok küçük bir devlet;
IB diplomanız var ve “Ukrayna’da üniversite okuyabilir miyim?” diye düşünüyorsanız, doğru yerdesiniz. Ukrayna’da IB kabul eden üniversiteler konusu, tek bir cümleyle bitmiyor, çünkü “IB kabulü”
IB Diploma öğrencisiysen (ya da çocuğun IB okuyorsa), üniversite başvurusu yaklaşırken aynı soru dönüp durur: “IB notlarım Slovenya’da geçerli mi?” İyi haber şu, Slovenya’da IB
IB (International Baccalaureate) diploman var ve Slovakya’da üniversite okumayı düşünüyorsun. Aklındaki sorular çok net: “IB burada geçerli mi?”, “Hangi üniversiteler kabul ediyor?”, “İngilizce program bulabilir
IB (International Baccalaureate) diploman var ve Sırbistan’da üniversite mi düşünüyorsun? O zaman aklındaki en net soru şu: “Hangi üniversiteler IB kabul ediyor ve nasıl başvurulur?”
IB diploman var ve Avrupa’da sağlam bir üniversite arıyorsun. Polonya bu noktada sık sık öne çıkıyor, çünkü Polonya’da IB kabul eden üniversiteler hem devlet hem
IB Diploması (International Baccalaureate) ile Portekiz’de lisans okumak istiyorsun, ama “IB’yi kabul ediyorlar mı, kaç puan lazım, dil şartı ne” soruları kafanı karıştırıyor olabilir. Haklısın,
IB okuyorsun, gözün Romanya’da bir lisans programında, aklındaki soru çok net: IB diploması Romanya’da geçerli mi? Kısa yanıt: Evet, genelde geçerli sayılıyor, ama kabul koşulları
IB Diploma Programme (IB DP) mezunusunuz ve aklınızda Rusya var. Moskova mı, St. Petersburg mu, yoksa daha “öğrenci şehri” bir yer mi? Tıp mı istiyorsunuz,