IB ESS’te Succession Nedir ve Nasıl Test Edilir?
Yıllar önce yanmış, simsiyah bir ormanı hayal et. Ağaçlar yok olmuş, yer yer kül ve çıplak toprak görünüyor. Sonra yıllar geçiyor; önce minik otlar çıkıyor,
IB TITC dersinde, 20. yüzyılda Türkiye’nin değişimini anlamak öğrenciler için ilgi çekici olduğu kadar öğreticidir. Extended Essay, gerçek bir analiz ve akademik yazım deneyimi sunar. Bu süreç sadece not almak için değil, aynı zamanda araştırma ve eleştirel düşünmeyi geliştirmek için de önemli bir fırsattır.
Yazım rehberi ise, adım adım yol göstererek konunu belirlemeden, argümanını yapılandırmaya ve kaynak seçimine kadar işini kolaylaştırır. IB standartlarıyla uyumlu, sade ve etkili bir araştırma yazısı yazmak isteyen herkesin elinin altında bulunmalı. Türkiye’nin son yüzyıldaki benzersiz dönüşümü, güncel temalar ve tartışmalarla birlikte farklı bakış açıları kazanmanı sağlar.
Hazırladığımız rehber, konuyu netleştirmeni ve özgün sorular geliştirmene yardımcı olacak. Ayrıca, yazım sürecinde kararsız kalmaman için kullanabileceğin 20 güncel araştırma sorusu fikriyle de süreci hızlandırabilirsin.
IB Diploma Programı’nda yer alan Extended Essay (EE) bölümü, öğrencilerin bağımsız araştırma yapmalarını sağlar ve akademik yazım becerilerini geliştirir. 4.000 kelimelik bu araştırma ödevi, özellikle 20. Yüzyılda Türkiye (TITC) dersi çerçevesinde, öğrencilerin hem eleştirel düşünme hem de analitik bakış açısını güçlendirmesi için tasarlanmıştır. EE yazmak klasik sınavlardan farklı bir deneyim sunar ve öğrenciyi üniversite seviyesinde araştırmaya hazırlar.
IB’nin Extended Essay’deki amacı, öğrencileri sadece bilgi toplayan değil, bilgiyi analiz eden ve sorgulayan bireyler olarak yetiştirmektir. EE sürecinde öğrenciler:
IB Extended Essay ile ilgili kapsamlı bilgilere resmi platformdan ulaşabilirsin: What is the extended essay?. Bu süreç, öğrencinin sadece ezber yapmadığını, konuları çok yönlü değerlendirebildiğini kanıtlar.
TITC Extended Essay, IB tarihinin diğer branşlarından birtakım önemli yönleriyle ayrılır. 20. yüzyıl, Türkiye’de modernleşmeden toplumsal hareketlere kadar geniş dönüşüm süreçlerini içerir. Bunun EE’ye yansıyan öne çıkan farkları şunlardır:
TITC EE’de, disiplinlerarası bakış ve uluslararası değerlendirme, öğrenciye sıradan bilgi aktarımdan çok daha fazlasını sunar. Bu özelliklerle hazırlanan bir Extended Essay, kişisel gelişimi doğrudan destekler ve akademik özgüven kazandırır. 20. yüzyıl Türkiye’sini incelemek, yalnızca tarihi anlamak değil; geçmişte yaşananların bugün ve gelecekle olan bağlantılarını da kurabilmektir. “Neden böyle oldu?”dan öteye geçip “Bu değişim başka nereleri etkiledi?” gibi büyük resmi görebilmek için TITC Extended Essay harika bir fırsattır.
TITC Extended Essay yazım süreci, temel olarak birkaç önemli aşamayı içerir. Konudan kaynak bulmaya, planlamadan etik kurallara kadar her adım, hem IB gerekliliklerine uygunluk hem de kaliteli bir akademik metin üretmek için gereklidir. Bu bölümde, aşamaları mantıklı bir sırayla açıklayarak, yolunu pratikleştirmeni sağlayacağım.
İyi bir Extended Essay’in belkemiği, güçlü ve araştırılabilir bir sorudur. Alanını daraltıp odaklanmak gerekir. “Cumhuriyet Dönemi’nde kadınların toplumsal rolü değişti mi?” gibi çok genel bir başlık yerine, belirli bir tarih aralığı, reform veya olay seçmen doğru olur.
Araştırma sorusu seçerken şu kriterleri göz önünde bulundur:
Kendine sıkça şu soruyu sormalısın: “Bu soru gerçek bir analiz gerektiriyor mu, yoksa sadece bilgi mi tekrarlatıyor?”
Konu belirlemede kararsızsan, Extended Essay süreçleriyle ilgili öneriler ve örnek başlıklar için Extended Essay nasıl yazılır? IB Diploma rehberi yazısını inceleyebilirsin.
Araştırmanın temelini kullanacağın kaynaklar oluşturur. Akademik başarı için kaynak çeşitliliğine ve kalitesine dikkat etmelisin.
Kaynağı değerlendirirken:
Ayrıca, hem Türkçe hem de İngilizce kaynakları kullanmak işini zenginleştirir. Yabancı kaynaklar genellikle farklı bakış açıları sunar ve IB değerlendirme kriterlerinde çeşitlilik puanını artırır.
Yazı planı, fikirlerinin birbirine karışmasını önleyen bir yol haritasıdır. Dağınık fikirler okuyucunun kafasını karıştırır.
Yazım sırasında, düzenli şekilde not al ve kısa özetler oluştur.
Yapabileceğin şeyler:
Planlama ve organizasyon üzerine örnekleri incelemek istersen Extended Essay formatting rehberi işine yarayabilir.
Doğru atıf yapmak IB sisteminde olmazsa olmaz. Yanlış veya eksik kaynak gösterimi intihal sayılır.
Akademik dürüstlük, “alıntı yap” deyip geçilecek bir kural değil. Her aşamada şeffaf olursan, çalışma sürecin de değerlendirme notun da pozitif etkilenir.
Referans kuralları ve akademik etikle ilgili detaylı rehberler için IB Extended Essay: atıf ve etik kurallar bölümüne göz atabilirsin.
Bu adımları uygulayarak TITC Extended Essay sürecinin her aşamasını kontrol altında tutabilirsin.
Extended Essay’de konu seçimi, işin merkezinde yer alır ve çalışmanın verimli ilerlemesi için doğru başlık seçmek büyük fark yaratır. 20. yüzyılda Türkiye üzerine yazılacak ödevlerde farklı bakış açılarını değerlendirmek, kaliteli bir araştırma sorusu hazırlamanın anahtarıdır. Aşağıda, siyasi tarih, toplum ve kültür, ekonomi ve modernleşme ile dış politika alanlarında hem özgün hem de uygulanabilir toplam 20 soru önerisi bulabilirsin. Listelerimiz, araştırmaya başlaman için bir yol haritası niteliğinde. Soruları kendi ilgi alanına ve kaynak erişimine göre daraltabilir veya geliştirebilirsin.
Siyasi dönüşümler, 20. yüzyıl Türkiye’sini anlamanın kilit noktasıdır. Aşağıdaki örnek sorular, cumhuriyetin ilanı, çok partili hayata geçiş ve darbe süreçleri gibi kritik olayları analiz etmene yardımcı olur:
Ek kaynaklara göz atmak istersen, 20. Yüzyılda Türkiye Ders İzlencesi konu başlıkları fikir verebilir.
Toplumsal değişim ve kültürel dönüşümler, geniş yelpazede incelenebilir. Bu başlık altında eğitim reformları, kadın hakları gibi anahtar konular yer alır:
İnsan ve toplum odaklı farklı alt başlıklar için 20. Yüzyılda Türkiye Dersi Pdf dokümanında detaylar bulabilirsin.
Ekonomik gelişmeler, Türkiye’nin modernleşmesinde önemli bir itici güç oldu. Aşağıda, bu alanda çalışma yapacaklar için dikkat çekici örnek sorular bulunuyor:
Daha fazla soru geliştirmek veya örnek görmek için Examples | Extended Essay bölümünden fikir alabilirsin.
Türkiye’nin 20. yüzyıldaki dış politika adımları, hem içeride hem dışarıda önemli etkiler doğurdu. Soğuk Savaş dönemi, NATO üyeliği ve komşularla ilişkiler araştırma için verimli başlıklar sunar:
Farklı perspektifler edinmek için 12. Sınıf Tarih Kazanım Testleri üzerinden dönemsel olaylara bakabilir, soru havuzunu genişletebilirsin.
Kendi ilgi odağına göre yukarıdaki soruları birebir kullanabilir veya ayrıntılandırarak kişiselleştirebilirsin. Gözünü korkutma; önemli olan, seçtiğin sorunun araştırmaya ve tartışmaya açık olup olmadığıdır. Akıcı ve iyi planlanmış bir Extended Essay için en başta merak duygunu, ardından ise analitik bakışını masaya yatır.
TITC Extended Essay sürecinde sıkça “nereden başlamalıyım, zamanımı nasıl ayarlamalıyım, danışmanım bana hangi noktalarda yardım edebilir?” gibi sorular kafanızı kurcalar. Panik yapmaya gerek yok; doğru adımlarla ve pratik yöntemlerle bu süreci çok daha kolay ve verimli hale getirebilirsin. Kendi yolunu çizmek, planlı ilerlemek ve öz değerlendirme yapmak, EE yolculuğunu sadece tamamlamak değil aynı zamanda kendini geliştirmek için fırsata dönüştürür.
TITC Extended Essay’in her aşamasını planlamak, dağınıklığı önler ve gevşemeni engeller. İşte işini kolaylaştıracak bazı pratik öneriler:
Detaylı bir zaman yönetimi rehberi için EE planlama ve süreç yönetim önerileri başlıklı kaynağa göz atabilirsin.
Extended Essay’de danışman desteği büyük avantaj sağlar. Onu sadece not veren biri olarak değil, süreci kolaylaştıracak bir rehber olarak gör.
Unutma, danışman desteği alırken çekingen davranmak yerine, açık ve net ol. Sorularının özellikle “konu daraltma, kaynak uygunluğu ve argüman yeterliliği” olduğunu belirtirsen çok daha hızlı çözüm alırsın.
Süreç sırasında kendini test etmek hızlı yol kat etmeni sağlar. Kendi metnini değerlendirmek için şu adımları kullanabilirsin:
Başarılı EE yazmanın incelikleri ve notlandırma ölçütleri konusunda güncel bilgiler için IB Türkçe A Extended Essay notlandırma rehberi ve ipuçları yazısını mutlaka incele.
Gözünün önünde bulundurmak isteyeceğin bazı pratik ipuçları:
EE sürecinde adım adım ilerleyip, kontrolü elinden bırakmazsan hem stresin azalır hem de kaliteli bir sonuç ortaya çıkar.
Kendi iş akışını oluştururken, plan, danışman görüşmeleri ve öz değerlendirmeyi önceliklendirdiğinde, TITC Extended Essay yolculuğun çok daha kolay ve tatmin edici bir hale gelir.
TITC Extended Essay hazırlarken pek çok öğrenci benzer yanlışlara düşebiliyor. Motive başlayan süreçte, kontrol kaybolduğunda ya da rehberlik eksik olunca işler zorlaşabiliyor. Neyse ki, bu hataların çoğu kolayca önlenebilir ya da düzeltilebilir. Süreç boyunca yapılan yaygın yanlışları ve bunlarla başa çıkmak için pratik yolları işte burada bulabilirsin.
Çoğu öğrenci, ilgisini çeken çok genel konulara eğilir. Oysa bunun sonucunda hem kaynaklara gömülmek, hem de özgün bir analiz yapamamak çok kolaydır. Kısa sürede “her şeyi anlatmaya çalıştım ama derinleşemedim” duygusu oluşur.
Daha fazla örnek hata ve başarılı çözüm önerisine IB EE: 3 Common Mistakes To Avoid While Writing Your Extended Essay linkinden ulaşabilirsin.
“Konu harika ama doğru kaynak bulamıyorum” cümlesi çok duyulur. Yeterli veri yoksa, analiz yapmak da imkansız hale gelir. Sıkça görülen bir başka hata da, tek tip ya da yetersiz akademik kaynaklarla yetinmek.
Kaynak değerlendirme üzerine pratik ve detaylı öneriler için IB Programında Akademik Yazım Teknikleri ve Tavsiyeler faydalı olabilir.
Extended Essay, sadece görüş bildirmekten ibaret bir “kompozisyon” değildir. Sık yapılan hatalardan biri, araştırma ve kanıta dayalı analiz yapmadan kişisel düşüncelerle sayfa doldurmaktır. Bir diğeri de metni tamamen kaynaklara boğup kendi bakışını kaybetmektir.
Zaman yönetimi eksikliği EE sürecinin kabusu olabilir. Son haftaya bırakılan çalışmalar, hem yazım kalitesini hem de motivasyonu düşürür. Sıkça, gereksiz uzun girişler veya dağınık bir yapı ile sonuçlanan taslaklar ortaya çıkar.
Bir başka sık hata ise eksik ya da yanlış referans kullanımıdır. Kaynak göstermemek ya da yanlış atıf yapmak, ciddi puan kaybına hatta akademik etik ihlaline yol açabilir.
Bazen öğrenciler, danışmanın önerilerini görmezden gelir ya da geri bildirim istemekten çekinir. Bu, gelişimi sınırlar ve hataların tekrarına yol açar.
İlk hazırlanan taslağa “oldu bitti” gözüyle bakmak büyük hata. Birçok önemli detay kaçabilir, örneğin aynı argümanı tekrar tekrar kullanmak ya da konu dışına çıkmak gibi.
Bu tip hatalardan kaçındığında, TITC Extended Essay deneyimin hem daha az stresli olur, hem de aldığın puanlar artar. Adım adım ilerler ve öz disiplin sağlarsan, güçlü ve özgün bir çalışma ortaya çıkarabilirsin.
TITC Extended Essay sürecinde anlattıklarımız, araştırma yaparken rehberliğin ve doğru soru seçmenin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. İyi planlanmış bir yol haritası, hem çalışmayı kolaylaştırır hem de özgün bir çalışma üretmene yardım eder. 20. yüzyılda Türkiye gibi zengin bir konuyu işlerken, merak duygusunu canlı tutup analitik düşünmek büyük fark yaratır.
Kendi ilgi alanına uygun, araştırmaya değer bir soru bulduğunda ve rehber adımlarına sadık kaldığında, metninin etkisi artar. Problem çözme, kaynak değerlendirme ve öz eleştiri becerileriyle birleşince, ortaya hem kendini geliştiren hem de puan kazandıran bir çalışma çıkar.
Okuduğun ve zaman ayırdığın için teşekkürler. Kendi sorunu ve işleyişini bu rehberle oluşturduysan, deneyimlerini ve yeni soru fikirlerini yorumlarda paylaşabilirsin. Gözün açık olsun; yeni IB güncellemeleri ve yol gösterici içerikler için bizi takipte kal.
Yıllar önce yanmış, simsiyah bir ormanı hayal et. Ağaçlar yok olmuş, yer yer kül ve çıplak toprak görünüyor. Sonra yıllar geçiyor; önce minik otlar çıkıyor,
Gezegenin her köşesinde habitatlar küçülüyor, türler kayboluyor ve iklim krizi yaşam alanlarını hızla değiştiriyor. Böyle bir ortamda biodiversity conservation artık sadece bilim insanlarının konusu değil,
Sabah okula giderken gri, sisli bir şehrin içinde yürüdüğünü düşün; maske takan insanlar, sürekli öksüren çocuklar, artan astım spreyleri. Bunlar artık uzak haber başlıkları değil,
IB Environmental Systems and Societies içindeysen, ister öğrenci, ister öğretmen, ister veli ol, renewable resources ve non-renewable resources konusu senin için temel taşlardan biri olacak.
IB Environmental Systems and Societies öğrencisiysen, muhtemelen IA taslağına bakıp şunu düşündün: “Research Question tamam, Methodology fena değil, Results çıktı, peki Evaluation kısmında tam olarak
IB Environmental Systems and Societies öğrencisiysen, food production systems başlığının ne kadar sık karşına çıktığını muhtemelen fark etmişsindir. Hem eski syllabus içinde hem de 2026
Ek olarak kullandığın her su damlasının, yediğin her öğünün ve bindiğin her aracın gezegen üzerinde bıraktığı bir “iz” olduğunu düşün; işte ecological footprint tam olarak
İklim krizi, enerji geçişi, su kıtlığı, gıda fiyatları, hızlı şehirleşme… Bütün bu başlıklar kulağa sadece çevre bilimi konusu gibi geliyor olabilir, fakat aslında hepsinin kalbinde
“Sera etkisi ile küresel ısınma aynı şey mi?”Kısa cevap: Hayır. Greenhouse effect (sera etkisi) doğal ve yaşam için gerekli bir ısınma sürecidir, global warming (küresel
IB Environmental Systems and Societies (ESS) okuyorsan, iklim değişikliği mutlaka karşına çıkıyor ve 2026 first assessment döneminde climate change mitigation daha da merkezde duracak. Bu